Czym jest migrena? Rozpoznanie choroby

Migrena jest chorobą przewlekłą powodującą uciążliwe bóle głowy. Migrenowy ból głowy jest najbardziej symptomatycznym i najbardziej dotkliwym objawem migreny. Szacuje się, że na migrenę może cierpieć nawet do 20% populacji. Zarówno częstotliwość występowania jak i skala bólu migrenowego, który może paraliżować życie codzienne pacjenta sprawiają, że choroba wciąż stanowi poważne wyzwanie dla medycyny.

Nie każdy ból głowy to migrena. Migrenę od innych bólów głowy wyróżnia kilka cech:

Ból ma charakter napadowy, jest określany jako tętniący,
Ból migrenowy zwykle zaczyna się jednostronnie,
Migrenowy ból jest silny i występuje przewlekle,
Napady migrenowego bólu mogą trwać od 4 do 72 godzin,
Ból może pojawić się cyklach kilkunastominutowych lub trwać nieprzerwanie parę godzin,
Napady bólu migrenowego są nawracające, w zależności od pacjenta przerwy pomiędzy atakami mogą trwać od kilku dni do kilku miesięcy,
Ból migrenowy, jest na tyle dokuczliwy, że ogranicza codzienna aktywność życiową chorego,

Kto choruje na migrenę?

Migrena jest chorobą, na którą choruje większa ilość kobiet niż u mężczyzn. Ta dysproporcja pogłębia się zwłaszcza po okresie dojrzewania. Najczęściej zapadają na nią osoby w średnim wieku. W tym czasie cierpieć na nią może nawet 25% kobiet i blisko 10% mężczyzn. Przypadłość ta występuje jednak nie tylko u osób dorosłych, ale i dzieci, wśród których występowanie migreny kształtuje się na poziomie 4-5% ogółu chłopców i dziewcząt do 12 roku życia.

Po tym czasie zachorowalność na migrenę gwałtownie rośnie, co dotyka przede wszystkim dziewczęta i kobiety. Wraz z menopauzą, jak i postępującym starzeniem, migrena w większości przypadków ustępuje zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Ocenia się, że na migrenę cierpi zaledwie 5% siedemdziesięciolatków. Najczęściej choroba trwa całe życie z okresami zaostrzeń i remisji. Zdarza się czasami, że choroba może ustąpić w czasie ciąży.

Czynniki genetyczne a występowanie migreny

Czynniki genetyczne pełnią dosyć istotną rolę jeśli chodzi o występowanie migreny. U blisko 70% chorych na migrenę zanotowano przypadki migreny w rodzinie. Potwierdza to tezę, że predyspozycje do choroby są dziedziczne. Leczenie migreny ogranicza się przede wszystkim do zastosowania środków farmakologicznych. Nie da się bezpośrednio zapobiec migrenie, bo chorobę leczy się wyłącznie objawowo.

Charakterystyka i objawy migreny

Istnieją dwie zasadnicze odmiany migreny – migrena bez aury oraz migrena z towarzyszącą jej aurą.

Migrena bez aury

Migrena bez aury jest najczęściej spotykaną postacią migreny – dotyka ona blisko 80% osób cierpiących na tą chorobę.

"Charakteryzuje ją zespół dolegliwości trwający od 4 do 72 godzin, z których najbardziej uciążliwy jest silny, pulsujący ból głowy, zlokalizowany głównie w okolicach skroni."

Niekiedy jednak ból obejmuje oczodół lub partię czoła. Cechą charakterystyczną jest jednostronność występowania dolegliwości. Ból nie jest jednak jedynym objawem kojarzonym z migreną. Pacjentom dają się we znaki przebiegające w napadzie migreny nudności, prowadzące czasem do wymiotów. Innymi dolegliwościami są nadwrażliwość na zapachy, dźwięki oraz światło.

Migrena z aurą

Migrena z aurą występuje rzadziej i dotyczy ona 15% ogółu chorych na migrenę.

"Charakteryzuje się występowaniem tzw. aury, czyli zespołu objawów poprzedzających napad bólu głowy."

Należą do niego przede wszystkim objawy wzrokowe – sierpowate lub zygzakowate miraże, pulsujące lub błyszczące punkty lub ciemne plamki występujące głównie po jednej stronie. Może również przybierać formę ograniczenia, niekiedy nawet dosyć znacznego lub „śnieżenia” w polu widzenia. Niekiedy dochodzi do zniekształcenia postrzeganego obrazu. Na aurę mogą również składać się zawroty głowy lub utrata łaknienia. Innymi cechami migreny z aurą jest możliwość pojawienia się okresowego drętwienia kończyn, trudności w mówieniu i koncentracji.

Inne postacie migreny

W ramach opisanych powyżej dwóch odmian migreny wyróżniamy wiele różnych typów. Więcej na ten temat dowiedzieć możemy się w artykule "Rodzaje migreny". Należy jednak pamiętać, że postacie jakie przyjmuje migrena nie zawsze są typowe. Zdarza się, że stanowią kompilację objawów charakterystycznych dla różnych rodzajów choroby. Zdarzają się np. wypadki występowania samej aury bez następujących po niej dolegliwości bólowych. Niekiedy pacjenci cierpią jedynie na wzrokowe objawy aury występujące przewlekle – tzw. śnieg optyczny. Dlatego szczególnie ważna w leczeniu migreny jest współpraca pacjenta z lekarzem specjalistą.

Rozpoznanie choroby

Tylko i wyłącznie lekarz może postawić rozpoznanie migreny. Ból głowy może być spowodowany wieloma różnymi przyczynami.

"Często bywa tak, iż pacjenci mylnie twierdzą, ze chorują na migrenę, podczas gdy przyczyna ich dolegliwości jest zupełnie inna."

Oprócz gruntownie przeprowadzonego wywiadu lekarskiego ważne są odpowiednio dobrane badania diagnostyczne, aby z całą pewnością potwierdzić lub wykluczyć schorzenie. W celu rozpoznania choroby lekarz zbierze dokładny wywiad odnośnie zaobserwowanych przez pacjenta objawów klinicznych. Bardzo pomocny w przeprowadzeniu takiego wywiadu jest regularnie prowadzony Dzienniczek Migrenowy.
Dodatkowo oprócz ogólnego badania pacjenta czasem przeprowadza się badanie neurologiczne. Szczególnie pomocne dla zróżnicowania migreny z innymi przyczynami bólów głowy jest badanie tomografii komputerowej. W diagnostyce migreny stosowane są dziś kryteria opracowane przez Komitet Klasyfikacji i Bólów Głowy Międzynarodowego Towarzystwa Bólów Głowy.

Leczenie migreny

Migrena jest chorobą, której przebieg jest bardzo indywidualny.

"Tak jak czynniki wywołujące napady migreny u wielu pacjentów różnią się - tak samo objawy, nasilenie bólu, jak i metody radzenia sobie z nim mogą być u każdego pacjenta inne."

Po rozpoznaniu choroby, przy pierwszych napadach pacjent może nie wiedzieć, co dokładnie powinien zrobić, by poradzić sobie z bólem. Dlatego niezmiernie istotne jest pozostanie pod ścisłą kontrolą lekarską (najlepiej lekarza neurologa). Ważne jest, by obserwować swój organizm, tak aby wiedzieć, co w danym przypadku przynosi najlepsze rezultaty, co pozwoli na złagodzenie bólu i szybszy powrót do normalnej aktywności.