Migrena przewlekła
Czym jest migrena przewlekła?
Migrena przewlekła, nazywana przez lekarzy wcześniej migreną transformowaną, jest powikłaniem migreny bez aury. Według Międzynarodowej Klasyfikacji Bólów Głowy migrenę przewlekłą diagnozuje się w przypadku występowania u chorego bólu głowy, który spełnia kryteria bólu migrenowego przez okres 15 dni w miesiącu, w czasie nie krótszym niż 3 miesiące, w sytuacji gdy pacjent nie nadużywa leków.
"Szacuje się, że zarówno w USA oraz w Europie na chorobę tą cierpi ok. 4-5 procent ogólnej populacji."
Częstotliwość występowania ataków migrenowych w przypadku migreny przewlekłej sprawia, że choroba ta może w dużej mierze pogorszyć jakoś życia zarówno w wymiarze osobistym jak i społecznym.
Przyczyny występowania migreny przewlekłej
Podobnie jak w przypadku klasycznej migreny epizodycznej nie zostały w pełni wyjaśnione patologiczne zjawiska zachodzące w organizmie odpowiedzialne za rozwój choroby.
Najprawdopodobniej stanowią one zespół wielu zjawisk, wśród nich:
- Zaburzeń w przepływie krwi w naczyniach mózgowych,
- Okołonaczyniowych procesów zapalnych,
- Aktywności tzw. generatora procesu migrenowego – znajdującego się na obszarze pnia mózgu.
Na migrenę przewlekłą mogą być bardziej narażone osoby, u których migrena już występowała w rodzinie. Wiele wyników badań wskazuje na dziedziczne przekazywanie skłonności do pojawienia się tej choroby.
Migrena epizodyczna a migrena przewlekła. Co sprzyja przekształceniu choroby?
Jest wiele czynników, które mogą mieć wpływ na przekształcenie się migreny epizodycznej w migrenę przewlekłą. Zalicza się do nich:
- infekcje,
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (tzw. aseptyczne),
- wszelkiego rodzaju urazy głowy, szyi i ośrodkowego układu nerwowego (powypadkowe, po zabiegach chirurgicznych, po wykonaniu znieczulenia nadoponowego),
- okresy zwiększonego stresu,
- czas przemian hormonalnych (np. menopauzy),
- depresję,
- nadciśnienie tętnicze.
Migrena wywołana nadmiernym dawkowaniem leków a migrena przewlekła
W niektórych przypadkach długo trwającej migreny epizodycznej może dojść do jej przemiany w codzienne bóle głowy. Właśnie tej przemianie migrena przewlekła zawdzięcza swą dawną, obecnie niestosowaną w języku fachowym nazwę - migrena transformowana. Do migreny transformowanej zaliczano dawniej także przypadki migreny spowodowanej nadmiernym dawkowaniem leków przeciwbólowych, która obecnie jest odrębną jednostką chorobową.
"Przez nadużywanie leków rozumie się przyjmowanie doraźnych leków przeciwmigrenowych, opioidów czy złożonych leków przeciwbólowych przez ponad 10 dni w miesiącu lub przeciwbólowych leków nieopioidowych przez ponad 15 dni w miesiącu."
Aby wykluczyć migrenę z przedawkowania należy odstawić nadużywany lek i ponownie ocenić dolegliwości bólowe po okresie dwumiesięcznym. W przypadku braku zmniejszenia bólu bardziej prawdopodobne jest rozpoznanie migreny przewlekłej.
Leczenie migreny przewlekłej
Leczenie migreny przewlekłej opiera się przede wszystkim na wyeliminowaniu czynników spustowych, wywołujących migrenę, a więc unikanie:
- nadmiernego stresu,
- przeciążeń fizycznych,
- niewysypiania się i nadmiernie długiego snu,
- niektórych pokarmów (w zależności od indywidualnej wrażliwości - owoców cytrusowych, czekolady, orzechów, wędzonych ryb, wzmacniającego smak i zapach, a stosowanego w wielu produktach spożywczych glutaminianu sodu, słodzików zawierających aspartam, produktów kiszonych i marynowanych),
- nadmiernych czy drażniących bodźców fizycznych (jak światło stroboskopowe, hałas, zapachy, skrajne temperatury),
- alkoholu,
- niektórych typów leków.
"Leczenie farmakologiczne opiera się głównie na dążeniu do zmniejszenia częstości występowania i intensywności bólu migrenowego oraz skrócenia czasu jego trwania."
Stosuje się leki takie jak w przypadku leczenia migreny epizodycznej:
- blokery receptorów β-adrenergicznych,
- blokery kanału wapniowego,
- leki przeciwpadaczkowe (szczególnie korzystne u osób cierpiących jednocześnie na padaczkę, chorobę afektywną dwubiegunową czy zaburzenia lękowe),
- trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne,
- leki z grupy antagonistów receptorów serotoninowych.
Stosowanie leków w leczeniu migreny przewlekłej jest długotrwałe, niejednokrotnie przez całe życie chorego, dlatego też ważne jest odpowiednie dawkowanie leków i sięganie po środki z różnych grup w celu uniknięcia wystąpienia działań niepożądanych takich jak:
- zaburzenia rytmu serca,
- bóle mięśniowe,
- zaburzenia snu,
- zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego,
- zwiększenie masy ciała,
- uszkodzenie wątroby,
- drżenie rąk.
U osób cierpiących na migrenę przewlekłą, ze względu na uciążliwy, długotrwały przebieg choroby dość często występują zaburzenia psychologiczne i psychiatryczne, takie jak zaburzenia lękowe czy depresja. Stąd też u tych pacjentów konieczne może być stosowanie metod psychoterapeutycznych, pomoc psychologiczna lub opieka psychiatryczna.